Georg Böhm - Keyboard Works

In 2011 was het 350 jaar geleden dat Georg Böhm (1661-1733) werd geboren. Dit feit was voor Stef Tuinstra aanleiding om een overzicht uit het klavieroeuvre van Böhm op cd vast te leggen. Hij koos hiervoor het monumentale Arp Schnitger-orgel in de Jacobikirche te Hamburg.
Een klein deel van het programma werd opgenomen op het Hinsz-orgel in de Mariakerk te Zandeweer en op een klavecimbel van Christian Zell dat zich in het Museum für Kunst und Gewerbe in Hamburg bevindt.

Inhoud

  • CD 1 - 76:29
  • 1 Praeludium in F-groot/F-dur/F major/en fa majeur3:39
  • 2-9 Ach wie nichtig, ach wie flüchtig10:53
  • 10-12 Christe, der du bist Tag und Licht9:20
  • 13 koraal/Choral/chorale/choral*0:48
  • 14-19 Gelobet seist du, Jesu Christ5:30
  • 20-31 Freu dich sehr, o meine Seele18:10
  • 32 Christ lag in Todesbanden4:59
  • 33 koraal/Choral/chorale/choral*1:18
  • 34-39 Herr Jesu Christ, dich zu uns wend10:16
  • 40 Nun bitten wir den Heiligen Geist4:00
  • 41 Praeludium in d-klein/d-moll/D minor/en ré majeur6:14
  •  
  • CD 2 - 76:06
  • 1 Praeludium in C-groot/C-dur/C major/en ut majeur5:16
  • 2 Erhalt uns, Herr, bei deinem Wort3:31
  • 3 koraal/Choral/chorale/choral*0:51
  • 4 Christ lag in Todesbanden6:29
  • 5-8 Auf meinen lieben Gott9:59
  • 9 Christum wir sollen loben schon2:26
  • 10 Allein Gott in der Höh sei Ehr3:37
  • 11 Gelobet seist du, Jesu Christ2:54
  • 12 Praeludium in g-klein/g-moll/G minor/en sol mineur9:13
  • 13-14 Aus tiefer Not schrei ich zu dir6:36
  • 15 koraal/Choral/chorale/choral*1:05
  • 16 Vom Himmel hoch da komm ich her1:42
  • 17 koraal/Choral/chorale/choral*0:46
  • 18 Vater unser im Himmelreich3:40
  • 19 Vater unser im Himmelreich4:26
  • 20 Vater unser im Himmelreich5:34
  • 21 koraal/Choral/chorale/choral*1:12
  • 22 Chaconne in G-groot/G-dur/G major/en sol majeur4:37
  • *Samuel Scheidt (1587-1654) - Görlitzer Tabulaturbuch (1650)
  •  
  • CD 3 - 73:08
  • 1 Praeludium in a-klein/a-moll/A minor/en la mineur3:41
  • 2-8 Wer nur den lieben Gott läßt walten10:08
  • 9-16 Herr Christ, der einig Gottes Sohn12:04
  • 17 Praeludium in g-klein/g-moll/G minor/en sol mineur8:18
  • 18 Chaconne in G-groot/G-dur/G major/en sol majeur4:09
  • 19 Capriccio in D-groot/D-dur/D major/en ré majeur6:03
  • 20-27 Ach wie nichtig, ach wie flüchtig10:25
  • 28-33 Suite in D-groot/D-dur/D major/en ré majeur16:57

Recensies

Böhm-integrale door Stef Tuinstra een topper

Meer en andere noten spelen dan er staan en rijk met niet genoteerde versieringen ‘strooien’. Maakt dat het oeuvre van Georg Böhm nog interessanter dan het al was?

De Groningse organist Stef Tuinstra wijdde vorig jaar (2011, OD) in de periodiek Kerk en Muziek vijf artikelen aan Georg Böhm (1661-1733). Ter ere van diens 350ste geboortedag wilde hij hem uit de schaduw halen van Buxtehude en Bach. Hij noemt hen ‘de grote drie B’s’ van de barokke Duitse orgelcultuur. Tuinstra maakte een zoektocht naar een nog nauwelijks onderzochte noch beoefende uitvoeringspraktijk van het orgeloeuvre van Böhm. Het theoretisch resultaat van dat speurwerk is voor een deel voer voor musicologen. Waar het de luisteraar vooral om gaat is het klinkend resultaat. Welnu, dat mag er zijn! Het is samengevat in een door Okke Dijkhuizen geproduceerde en zeer fraai uitgegeven 3 cd-box met uitvoerig tekstboekje in vier talen waarin alle Böhmwerken worden toegelicht en aangevuld met de gekozen registraties op de orgels in de St. Jacobikirche in Hamburg (Schnitger, 1693, reconstructie Jürgen Ahrend, 1993), de Mariakerk te Zandeweer (Hinsz, 1731) en een Zell-klavecimbel uit 1728 (Museum für Kunst und Gewerbe, Hamburg). Alleen dat tekstboekje verdient al een tien!

Dan het klinkend resultaat. Het is buitengewoon knap hoe Tuinstra basso continuopartijen op het pedaal speelt en de cantus firmus in verschillende stemliggingen toepast waar noch het een noch het ander in de overgeleverde notentekst staat. Het moet veeleisend en een uitdaging van de hoogste orde zijn geweest om dit voor elkaar te boksen. Daarvan zegt hij zelf dat deze excursie de creativiteit en fantasie stimuleert en het beste in je boven haalt als musicus en interpreet. Dat zei zo. Ook de ‘ouderwetse’ bijna-middentoonstemming van de schitterende Hamburgse Schnitger voegt een wezenlijk element toe aan hoe het oeuvre van Böhm hier tot klinken komt. Wat een orgel, wat een klankexpressie! Niet alleen in de vrije werken maar ook in de koraalbewerkingen (partita’s). Luister eens naar de twaalf partita’s (de liedtekst kent er slechts 8) van "Freu dich sehr, o meine Seele". Het inleidend koraal op deze diepe 16-voetsbasis heb ik nog nooit zo gehoord. Hier klinkt de 'Not und Qual aus diesem Jammertal, aus Trübsal und aus groszen Leid'. Wat een rust gaat hiervan uit. Maar ook de "Freud und Herrlichkeit" dat doet ‘jubilieren und triumphieren’ in nummer 11. Wat een plenum! Betoverend mooi is ook het bekende en veel gespeelde "Vater unser". Zo zou ik nog veel meer kunnen noemen dat mij ontroerd heeft. Wie deze box links laat liggen, zal veel missen!
Aad Alblas - Kerk en Muziek, januari/februarinummer 2012

"Tuinstra laat op deze uitgave drie dingen horen: Böhm is een onderschatte componist, het Jacobi-orgel heeft meer kleurschakeringen dan je ooit voor mogelijk zou hebben gehouden en hijzelf is een onovertroffen interpreet van dit repertoire."
Siebe Riedstra - Luister | recensie downloaden

"In alle 31 opgenomen werken blijkt dat de orgelklank in combinatie met de hervonden uitvoeringspraktijk tot zeldzaam levendige en vernieuwende interpretaties leidt. (...) En wat werd dit alles prachtig opgenomen."
Christo Lelie - Trouw | recensie downloaden

"Stef Tuinstra heeft Georg Böhm af willen helpen van het imago van voorloper van Bach, die van die leuke partita’s geschreven heeft, die het in een concertprogramma goed doen als tussengerecht tussen gangen met wat zwaardere kost."
David de Jong - Orgelnieuws | recensie downloaden

“Met deze sublieme uitgave plaatst Stef Tuinstra de componist Georg Böhm terecht in het volle daglicht. Deze opname is voor mij zeker een van de revelaties van 2012. Welgemeende felicitaties!”
Luuk Bastiaans - Orgelkunst | recensie downloaden

deze cd bestellen